İklim değişikliği ile
birlikte daha sık karşılaşılan kurak periyotlar suyun ve su yapılarının önemini
artırıyor. Bu yapılar arasında içme suyu teminine yönelik tesislerin ise özel
bir önemi bulunuyor. Temel ihtiyaçlar arasında en üst sırada yer alan içme ve
kullanma suyunun kesintisiz ve güvenli bir şekilde temin edilmesi hayati önem
taşıyor.
Devlet Su İşleri Genel
Müdürlüğü (DSİ), hizmetler sektöründe faaliyete başladığı 1968 yılından bu yana
hayata geçirdiği 386 adet içme suyu projesi ile yaklaşık 50 milyon
vatandaşımıza yıllık 5,4 milyar m3 içme suyu temin ediyor. DSİ
tarafından Mardin’den Edirne’ye, Trabzon’dan Afyonkarahisar’a kadar yurdumuzun
her köşesinde içme suyu teminine yönelik projeler hayata geçirildi.
DSİ, şehirlerimizin uzun
vadeli içme suyu ihtiyacının kesintisiz olarak karşılanması için eylem
planlarıyla yol haritasını belirliyor. Bu kapsamda ilk olarak 2008 yılında “81
İl Merkezinin İçme, Kullanma ve Sanayi Suyu Temini Eylem Planı (2008-2012)”
hazırlandı. Söz konusu Eylem Planı; 2010, 2013 ve 2015 yıllarında revize edilmiş
olup en son 2020 yılında hazırlanan Eylem Planı ile 81 il merkezinin 2055
yılına kadar olan ihtiyaçları ve bu ihtiyaçların ne şekilde karşılanabileceği
planlandı. Söz konusu eylem planı sayesinde ülkemizde ciddi içme suyu
sıkıntılarının yaşanmasının önüne geçildi.
DSİ tüm illerimizde olduğu
gibi Başkentimiz Ankara’nın da uzun vadeli içme ve kullanma suyu ihtiyacının
karşılanmasına dönük önemli projeleri hayata geçiriyor. Bu kapsamda 31,5
kilometrelik uzunluğuyla ülkemizin en uzun içme suyu tünelini de içeren Gerede
Sistemi ile Başkentimizin içme, kullanma ve sanayi suyu ihtiyacı uzun vadeli
olarak karşılanmıştı. 2019 yılında tüm üniteleriyle tamamlanarak işletmeye
alınan Gerede Sitemi sayesinde kurak periyotlara rağmen Başkentimiz Ankara’da
içme ve kullanma suyu sıkıntısı yaşanmadı.
Başkente Su İleten Hat
Yeniden Yapılacak
DSİ suyun temin edilmesinin
yanında minimum kayıpla iletilmesi hususunda da önemli çalışmalar yürütüyor.
Bu kapsamda Başkentimiz Ankara’ya içme, kullanma ve sanayi suyu
temin eden en büyük baraj olan Çamlıdere Barajı isale hattının, Kınık
Tünelleri çıkışından İvedik İçme Suyu Artıma Tesisine su ileten kısmının
yeniden yapımını öngören sözleşme, toplam 2 milyar 896 milyon
520 bin TL bedel ile 28.03.2025 tarihinde imzalanmıştı.
Çamlıdere Barajı ile İvedik
İçme Suyu Artıma Tesisi arasındaki mevcut boru hattının işlevini kaybetmeye
başlamasıyla birlikte harekete geçen DSİ, mevcut öngerilmeli betonarme hattın,
2200 mm çapında çelik boru ile değiştirilerek yeniden yapılmasına karar verdi.
Proje kapsamında, Çamlıdere
Barajı ile İvedik İçme Suyu Arıtma Tesisi arasındaki, Çamlıdere-1 hattının T3
(Kınık) tüneli çıkışından, İvedik İçme Suyu Arıtma Tesisine içme suyu iletimi
için; 31,65 km çelik boru hattı, sanat yapıları ve servis yolu yapılacak.
Çalışmaların iki yılda tamamlanması hedefleniyor.
Japonya Uluslararası İş
Birliği Ajansı (JICA) kredisi ile hayata geçirilecek yeni içme suyu iletim
hattı, Çamlıdere Barajı’ndan aldığı suyu, Ankara il merkezine içme ve kullanma
suyu sağlayan, İvedik İçme Suyu Arıtma Tesisine cazibeli olarak aktararak su
arzını güvenceye alacak ve su kayıplarını minimuma indirecek.
Su kayıp-kaçaklarını
asgariye indirecek hattın temeli Ankara Valisi Vasip Şahin, Japonya Büyükelçisi
Takahiko Katsumata, DSİ Genel Müdürü Mehmet Akif Balta, ASKİ Genel Müdürü
Memduh Aslan Akçay ve JICA Türkiye Ofisi Başkanı Daisuke Watanabe’nin
katılımlarıyla atıldı.
DSİ Genel Müdürü Mehmet Akif
Balta
Merasimde konuşan DSİ Genel
Müdürü Mehmet Akif Balta, suya olan talebin her geçen gün artmakta olduğunu ve
son 10 yılın tüm zamanların en sıcak dönemi olduğuna dikkat çekerek iklim
değişikliğinin ve nüfus artışının su kaynakları üzerindeki baskısını vurguladı.
2050 yılında nüfusumuzun gıda ihtiyacını karşılamak için şimdikinden %60 daha
fazla gıda üretmek ve bu üretim için de şimdikinden %15 daha fazla su harcamak
zorunda kalacağız, diyen Genel Müdür Balta, DSİ’nin bu öngörüler ekseninde
gerekli tedbirleri aldığını kaydetti.
DSİ tarafından hazırlanan ‘81
İl İçmesuyu Eylem Planı’ ile illerimizin; 2040, 2050 ve hatta 2071 yıllarına
kadar içme suyu ihtiyacının planlandığını aktaran Genel Müdür Balta, ülkemizde
ciddi boyutlarda içme suyu sıkıntısı yaşanmamasının bu planın başarıyla
uygulanması neticesinde sağlandığını ifade etti.
İçme ve kullanma suyu
teminine yönelik yüzlerce projenin devam etmekte olduğunu dile getiren Genel
Müdür Balta, kısa, orta ve uzun vadeli içme suyu ihtiyaçlarını tespit ederek
yatırımlarımızı planlıyor ve suyu geleceğe akıtacak projelerimizi peyder pey
hayata geçiriyoruz, dedi.
Ülkemizdeki içme suyu
şebekelerindeki kayıp kaçak oranlarının yüksekliğine dikkat çeken Genel Müdür
Balta, belediyelerimizin, su kayıp kaçak oranı %38’ler mertebesinde olup, bu
oranın ilk planda %25’e düşürülmesi konusunda çalışmalar devam etmektedir,
dedi.
Başkent Ankara’ya yapılan
içme suyu yatırımlarıyla alakalı bilgiler veren Genel Müdür Balta, ‘Japon
Uluslararası İş Birliği Ajansı’ (JICA) ile 2009 yılında Ankara İçmesuyu Projesi
Gerede Sistemi için 26,8 milyar Japon yeni tutarındaki JICA kredisi sözleşmesinin
imzalandığını ve DSİ’nin bu kapsamda Ankara’nın uzun vadeli su ihtiyacını
karşılamak maksadıyla 31,5 km uzunluğu ile Dünyanın en uzun içme suyu tünellerinden
birisi olan Gerede Tüneli projesini başlattığını hatırlattı. Projenin 2021
yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katılımlarıyla hizmete alındığını
kaydeden Genel Müdür Balta, Gerede sisteminden Ankara’ya 2021 yılından bu yana
792 milyon m3 su verildiğini ve bunun ekonomik karşılığının yaklaşık
22,26 milyar TL olduğu bilgisini verdi. Genel Müdür Balta sözlerine şöyle devam
etti, “Yine JICA kredisi ile Gerede ilçemizin evsel atıklarının, Deri ve Karma
O.S.B. fabrika atıklarının Işıklı Regülatörü havzasından Ankara içme suyuna
karışmaması için 8200 m3/gün kapasiteli Gerede Biyolojik Arıtma
Tesisini inşa ederek 2019 yılında işletmeye aldık. Bugün de yine aynı kredinin
kalan son tutarı ile Ankara’mıza içme suyu arzını güvenceye alacak önemli bir
projenin startını veriyoruz. 28 Mart tarihinde sözleşmesini imzaladığımız ‘Çamlıdere-İvedik
İsale Hattı Yenileme’ işinin temelini atacağız.”
İsale hattı yenileme projesi
ile alakalı bilgiler veren Genel Müdür Balta, “Çamlıdere Barajı ile İvedik İçme
Suyu Artıma Tesisi arasındaki mevcut boru hattının işlevini kaybetmeye
başlamasıyla ASKİ ile birlikte zaman kaybetmeden harekete geçtik ve mevcut
öngerilmeli betonarme hattın, 2200 mm çapında çelik boru ile değiştirilerek
yeniden yapılmasına karar verdik. İhale sürecini ASKİ, JİCA ve DSİ ortak
çalışma disiplini ile başarıyla tamamladık, kendilerine teşekkür ediyorum,”
dedi.